وَمَا كَانَ اسْتِغْفَارُ اِبْرٰه۪يمَ لِاَب۪يهِ اِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَهَٓا اِيَّاهُۚ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُٓ اَنَّهُ عَدُوٌّ لِلّٰهِ تَبَرَّاَ مِنْهُۜ اِنَّ اِبْرٰه۪يمَ لَاَوَّاهٌ حَل۪يمٌ

Vemâ kâne-stiġfâru ibrâhîme li-ebîhi illâ ‘an mev’idetin ve’adehâ iyyâhu felemmâ tebeyyene lehu ennehu ‘aduvvun li(A)llâhi teberrae minh(u)^(c) inne ibrâhîme leevvâhun halîm(un)

İbrahim'in, atası için yarlıganma dilemesi, ancak ona vaadettiğini tutmak içindi. Fakat onun, Allah düşmanı olduğu kendisince iyice anlaşıldığı zaman ondan vazgeçti. Şüphe yok ki İbrahim, çok ağlayıp dua eden, insanlara fazlasıyla merhamet eden bir zattı.

İbrahim’in babası için bağışlanma dilemesi (ise); sadece ona verdiği bir söz (va’ad) dolayısıyla idi. Fakat, onun gerçekten Allah’a düşman olduğu kendisine belli olup açıklanınca (artık) ondan uzaklaşıp (vazgeçti). Doğrusu İbrahim; içtenlikle Allah’a yakaran çok duygulu, yumuşak huylu birisiydi. (Sorumluluk taşıyan bir duyarlılık Rahmanidir; ama yardıma yanaşmayan riyakâr bir duygusallık ise Şeytanidir.)

İbrahim'in buna benzer bir durumda babasının bağışlanması için yaptığı duaya gelince, bu sadece onun babasına daha sağlığında vermiş olduğu bir söze dayanıyordu. (Bunun için bkz. 19/47-48;60/4;26/86-87 ayetleri) Babasının sırf bir Allah düşmanı olduğu ona belli olunca, İbrahim ondan ilgisini kesip, uzaklaştı. Zaten İbrahim, çok ince ruhlu ve yumuşak huylu biri idi.

İbrahim'in babası için bağışlanma dilemesi de sırf ona vermiş olduğu bir sözden dolayı idi. Onun bir Allah düşmanı olduğu kendisine açıklanınca, o işten vazgeçti. İbrahim çok bağrı yanık, ihtiraslarına hâkim, güçlü, temkinli, makul ve müsamahakârdı.

İbrahim'in babası için mağfiret dilemesi sadece ona vermiş olduğu bir sözden dolayıydı. Ancak onun Allah'a düşman olduğu kendisine belli olunca artık ondan uzak durdu. Şüphesiz İbrahim çok dua ve niyazda bulunan, yumuşak huylu biriydi.

İbrahim'in babası için bağışlanma dilemesi, yalnızca ona verdiği bir söz dolayısıyla idi. Kendisine, onun gerçekten Allah'a düşman olduğu açıklanınca ondan uzaklaştı. Doğrusu İbrahim, çok duygulu, yumuşak huyluydu.

İbrahim'in, babası için mağfiret dilemesi ise, ancak ona önceden vermiş olduğu bir sözden dolayı idi. Fakat babasının Allah'a bir düşman olduğu, kendisine belli olunca, ondan uzaklaştı (istiğfar etmedi). Gerçekten İbrahim (aleyhisselâm), çok ah çeken (ince duygulu), merhametli ve yumuşak ahlâklıydı.

İbrahim’in babası için yaptığı bağışlanma dileği (istiğfar) ise, ona verdiği bir sözden başka bir şey değildi. Sonra ona, babasının Allah’ın düşmanı olduğu açıklanınca, ondan teberri etti. Şüphesiz İbrahim, acıyarak şefkat eden, hilm ile muamele edendir.

İbrâhim'in, babası için af dilemesi, sadece ona verdiği sözden ötürü idi. Fakat onun, Allah düşmanı olduğu kendisine belli olunca ondan uzak durdu. Şüphesiz ki İbrâhim, çok yumuşak huyluydu; pek sabırlı idi.

İbrahim'in, babasıyçin yarlıganmak istemesi, söz verdiği bir vaitten ötürüdür, onun Allaha karşı, düşmanlığı belli olduğu gibi, hemen İbrahim ondan uzaklaşmıştı, evet İbrahim çok yufka yürekliydi, çok da halimdi

İbrahim'in babası için istiğfarına gelince, bu sırf (önceden) ona verdiği bir söz yüzündendi. Fakat onun bir Allah düşmanı olduğu ona belli olunca, İbrahim ondan uzaklaştı (ve istiğfar etmeyi bıraktı). Şüphesiz ki İbrahim, çok yumuşak huylu ve pek sabırlı bir kişiydi.

İbrâhîm mahzâ va’d itmiş oldığı içün pederi hakkında mağfiret taleb itdi lâkin pederinin Allâh’a düşman oldığı tebeyyün iylediği zamân vaz geçdi ma’mâfîh İbrâhîm şefîk ve halîm idi.

İbrahim'in, babası için mağfiret dilemesi, sadece ona verdiği bir sözden ötürü idi. Allah'ın düşmanı olduğunu anlayınca ondan uzaklaştı. Doğrusu İbrahim çok içli ve yumuşak huylu idi.

İbrahim’in, babası için af dilemesi, sadece ona verdiği bir söz yüzündendi.[263] Onun bir Allah düşmanı olduğu kendisine açıkça belli olunca, ondan uzaklaştı. Şüphesiz İbrahim, çok içli, yumuşak huylu bir kişiydi.

İbrâhim’in, babasının bağışlanması için yaptığı dua ise sırf ona verdiği bir sözden ötürüydü. Ama onun bir Allah düşmanı olduğu kendisine belli olunca ondan uzaklaştı. İbrâhim gerçekten çok duyarlı, yumuşak huylu biriydi.

İbrahim'in babası için af dilemesi, sadece ona verdiği sözden dolayı idi. Ne var ki, onun Allah'ın düşmanı olduğu kendisine belli olunca, ondan uzaklaştı. Şüphesiz ki İbrahim çok yumuşak huylu ve pek sabırlı idi.

İbrahim'in babası için bağışlanma dilemesinin biricik sebebi ona önceden söz vermiş olmasıydı. Ne zaman ki onun ALLAH düşmanı olduğu kendisine belli olunca ondan uzaklaştı. İbrahim, çok duygulu ve çok şefkatli idi.

İbrahim'in babası için istiğfar etmesi de sırf ona vermiş olduğu bir sözden dolayı idi. Böyle iken onun bir Allah düşmanı olduğu kendisine açıklanınca o işten vazgeçti. Şüphesiz ki İbrahim, çok bağrı yanık, çok halim birisi idi.

İbrahimin babası hakkındaki istiğfarı da sırf ona vermiş olduğu bir va'dden dolayı idi, böyle iken onun için Allah düşmanı olduğu kendisine tebeyyün edince ondan teberri etti, her halde İbrahim çok yanık, çok halîm idi

İbrâhîm’in babası için istiğfarına gelince... Bu (önceden) ona verdiği bir sözden dolayı idi. Fakat onun Allah’ın düşmanı olduğu (ve kesinlikle îmân etmeyeceği, tarafımızdan) kendisine bildirilince, İbrâhîm ondan uzaklaştı (istiğfar etmeyi bıraktı). Şüphesiz ki İbrâhîm, elbette çok içli (dualarında çok âh eden, inleyen) ve yumuşak huylu (bir peygamber) idi.

İbrahim'in babası için bağışlanma dilemesinin sebebi, ona söz vermiş olmasıydı. Ama onun, Allah'a düşman olduğu kendisine açıkça belli olunca, ondan uzaklaştı. Kuşkusuz İbrahim, çok ince ruhlu ve yumuşak huylu biriydi.

İbrâhîmin, babasına olan istiğfaarı ancak ona etdiği bir va'dden dolayı idi. Yoksa onun Allahın bir düşmanı olduğu kendisince besbelli olunca o, (bu istiğfaarını kesdi ve) ondan uzaklaşdı. Ibrâhîm cidden pek çok tezarru' ve niyaz eden, (kalbi yufka ve ezaya karşı) gerçekden sabırlı (bir zât) idi.

İbrâhîm'in, babası için mağfiret dilemesi ise, sâdece ona söz verdiği bir va'dden dolayı idi. Fakat gerçekten onun bir Allah düşmanı olduğu kendisine belli olunca, ondan uzaklaştı. Şübhesiz ki İbrâhîm, elbette çok içli (çok âh eden, inleyen) ve yumuşak huylu(bir peygamber) idi.

İbrahim’in babası için istiğfarına (şefaatine) gelince, bu sırf (önceden) ona verdiği bir sözden dolayı idi. Fakat (putperestlik inancı sebebiyle) onun bir Allah düşmanı olduğu ona belli olunca, İbrahim ondan uzaklaştı (ve ona istiğfar etmeyi, şefaatte bulunmayı bıraktı). Şüphesiz ki İbrahim, çok yumuşak huylu ve pek sabırlı bir kişiydi. *

İbrahim babası için, ona daha önce “Senin için Rabbim den bağışlanmanı dileyeceğim” diye söz verdiğinden, bağışlanmasını diledi. Ancak babasının kesinlikle Allah’ın düşmanı olduğu açığa çıktığında, artık ondan uzaklaştı. İbrahim çok ince ve yumuşak huylu birisi idi

İbrahim’in babası için yarlıgama dilemiş olması ancak ona vermiş olduğu sözü yerine getirmek içindi. Yoksa İbrahim, babasının Allah’a düşman olduğunu açıkça anladıktan sonra bu işten elini çekti. Çünkü, İbrahim içli, ince duygulu bir insandı.

İbrahim/in, babası için yarlıganmak dilemesi de ancak daha evvel ona ettiği bir vaattan ileri gelmişti. Ona, babasının, Allah/ın düşmanı olduğu belli olunca İbrahim ondan ilişiği kesti. Çünkü İbrahim pek yufka gönüllüdür, yavaştır.

İbrahim’in babası için bağışlanma dilemesi,²⁷ sadece ona verdiği bir sözden ötürü idi. Onun bir Allah düşmanı olduğu kendisine açıkça belli olunca ondan uzaklaştı. Muhakkak ki İbrahim çok içli [evvâh] ve yumuşak huylu bir kişiydi.

İbrahim'in, (üvey) babası için af dilemesi, sadece ona verdiği sözden dolayı idi. Ne var ki, (öldükten sonra) onun Allah'ın düşmanı olduğu kendisine belli olunca, onunla ilgisini kesti. Şüphesiz İbrahim çok yumuşak huylu, çok sabırlı idi.

İbrahim’in, hakîkati inatla reddeden babasının bağışlanması için yaptığı duâya gelince, bu, sadece ona ölümünden önce vermiş olduğu bir sözden kaynaklanıyordu(19. Meryem: 47 ve 60. Mümtehine: 4). Ne var ki, onun Allah düşmanı olduğunu ve bağışlanmasının söz konusu olamayacağını —ilâhî uyarıyla— kesin olarak anlayınca, onun için duâ etmekten vazgeçerek ondan uzak durdu. Doğrusu İbrahim, son derece ince ruhlu, olabildiğince merhametli ve yumuşak kalpli biriydi. Bu yüzden babasına bu sözü vermişti.
Fakat ilâhî hüküm kendilerine bildirilmeden önce böyle hatalı işler yapanlar, bundan sorumlu tutulmayacaklardır:

İbrahim’in babası için bağışlanma dilemesi ancak sadece ona verdiği bir sözden dolayı idi. Allah’a düşman olduğu açıkça belli olduğunda ondan uzak durdu. İbrahim, çok iyi kalbli ve yumuşak huyludur.

İbrahim'in, müşrik babası için af talebi ise, sadece, vaktiyle ona verdiği sözden ötürü idi. Sonunda azılı bir Allah düşmanı olduğu ayan beyan belli olunca ondan ayrıldı. İbrahim gerçekten çok ince ruhlu ve duyarlı biriydi.

İbrahim’in babası için af dilemesi, sadece ona verdiği söz yüzündendi. Onun Allah’ın bir düşmanı olduğu kendisine açıkça belli olunca, babasından uzaklaştı. Şüphesiz İbrahim çok içli, çok yumuşak huylu birisiydi.

İbrahim’in babası için af dilemesi, sadece ona verdiği sözden dolayıydı. Onun Allah’ın düşmanı olduğu kendisi için açıklanınca ondan uzaklaşmıştı. Şüphesiz ki İbrahim çok yufka yürekliydi; çok hoşgörülüydü. [*]

İbrahim’in babası için (Allah’tan) af dilemesi de sadece ona verdiği bir sözden dolayı idi.¹ Fakat onun bir Allah düşmanı olduğu kendisine belli olunca, o işten vazgeçti. Gerçekten İbrahim çok yufka yürekli ve yumuşak huylu² birisiydi.

İbrahim’in (buna benzer bir durumda) babasının bağışlanması için yaptığı duaya gelince, bu sadece o’nun berikine [daha sağlığında] vermiş bulunduğu bir söze dayanıyordu. ¹⁴⁹ Ama o’na berikinin Allah’ın düşmanı olduğu açıklandığı zaman [İbrahim] ondan hemen kopup uzaklaştı. Zaten İbrahim çok ince ruhlu, yumuşak huylu biriydi.

İbrahim’in babası için bağışlanma dilemesi, sadece daha önce ona verdiği vaatten dolayı idi. Ancak babasının Allah’ın düşmanı olduğunu kesin olarak anlayınca ondan uzaklaştı. İbrahim gerçekten çok ince ruhlu ve yufka yürekli idi. 19/47

İbrahim’in babası için Allah’tan af dilemesinin nedeni, yalnızca berikinin diğerine (hayattayken) verdiği bir söze dayanıyordu.[¹⁵⁴⁶] Fakat, diğerinin Allah düşmanı olduğu onun için kesinlik kazanınca ondan hemen el çekti. Zaten İbrahim çok yufka yürekli, yumuşak huylu biriydi.[¹⁵⁴⁷]

İbrahim 'in babası için bağışlanma dilemesi sadece ona verdiği bir vaadden dolayı idi, Yoksa onun (babasının) Allah’ın bir düşmanı olduğu kendisine belli olur olmaz, ondan hemen uzaklaştı, (artık bağışlanma dileğinde bulunmadı) Şüphe yok ki İbrahim, çok niyazda bulunan halim selim bir zâttı. (Bu ahlak yapısı onun, putperest babası hakkında bağışlanma dilemeye sevk etmişti)

İbrahim’in babası için mağfiret dilemesi, sadece ona verdiği bir sözden dolayı idi. Fakat onun, bir Allâh düşmanı olduğu, kendisine belli olunca ondan uzak durdu. Gerçekten İbrâhim, çok içli ve yumuşak huylu idi.

İbrahim'in babası için istiğfarda bulunması ise ancak ona yapmış olduğu bir vaadden dolayı idi. Vaktâ ki onun Allah için bir düşman olduğu kendisine tebeyyün etti. Hemen ondan berî oldu. Şüphe yok ki, İbrahim elbette çok ah vah eden yumuşak tâbiatlı bir zât idi.

İbrâhim'in, babası için af dilemesi ise, sırf ona yaptığı vaadi yerine getirmek için olmuştu. Fakat onun Allah düşmanı olduğu kendisine belli olunca, onunla ilgisini kesti. Gerçekten İbrâhim çok yumuşak huylu ve pek sabırlı idi. [19, 47-48; 60, 4]

İbrahim'in babası için mağfiret dilemesi, sadece ona verdiği bir sözden ötürü idi. Fakat onun, bir Allah düşmanı olduğu, kendisine belli olunca ondan uzak durdu. Gerçekten İbrahim, çok içli ve yumuşak huylu idi.

İbrâhîm'in babası içün istiğfârı ona olan va'dini yerine getirmek içündi. Onun (babasının) Allâh'ın düşmanı oldığı tebeyyün iyledikde ondan teberrî itdi. İbrâhîm çok âh çeker, rakîku'l kalb ve halîm idi.

İbrahim’in babasının bağışlanmasını istemesi sadece ona verdiği sözden dolayı idi. Ama onun Allah’a düşman olduğunu iyice anlayınca o işten uzak durdu. İbrahim çok içli ve yumuşak huyludur.

İbrahim'in babası için bağışlanma dilemesi, sadece ona verdiği bir sözden dolayı idi. Allah'ın düşmanı olduğunu kesin olarak anlayınca ondan uzaklaştı. İbrahim gerçekten çok içli ve yumuşak kalpli idi.

İbrahim'in babası hakkında af dilemesi de ona verdiği bir sözden ileri gelmişti.(28) Onun Allah düşmanı olduğu ortaya çıkınca İbrahim de ondan uzaklaştı. Gerçekten İbrahim çok içli ve yumuşak huylu birisiydi.

İbrahim'in, babası için af dilemesi, sadece ona verdiği bir söz yüzündendi. Onun Allah düşmanı olduğu kendisi için açıklık kazanınca, ondan uzaklaştı. Şu bir gerçek ki, İbrahim başkaları için gamlanıp ah eden ince yürekli, yumuşak bir insandı/tam bir evvâhtı.

daħı olmadı yarlıġamaķ dilemegi ibrāhįm’ün atasıyıçun illā va'de eylemekden va'de eyledi-y-idi anı aña. pes ol vaķt kim bellü oldı aña bayıķ ol düşmāndur Tañrı’nuñ bįzār oldı andan. bayıķ ibrāhįm çoķ āh diyicidür aşaķlıķ eyleyicidür.

Daḫı İbrāhīm istiġfār diledi atasına illā bir va‘de eyledügi‐çün özinemaġfiret istemege. Pes ol vaḳt ki bellü oldı kendüye ki atası Allāh düşma‐nıdur. Bīzārlıḳ eyledi İbrāhīm andan. Taḥḳīḳ İbrāhīm çoḳ āh idicidür, ḫalḳiçinde gine ṣabr idicidür.

İbrahimin öz atası üçün bağışlanma diləməsi isə ancaq ona verdiyi bir və’də görə idi. Atasının Allaha düşmən olması İbrahimə aydın olduqda o öz atasından uzaqlaşdı (onunla bütün əlaqələrini kəsdi). Həqiqətən, İbrahim (Allaha çox dua edərək) yalvarıb-yaxaran və həlim xasiyyətli bir zat idi.

The prayer of Abraham for the forgiveness of his father was only because of a promise he had promised him, but when it had become clear unto him that he (his father) was an enemy to Allah he (Abraham) disowned him. Lo! Abraham was soft of heart, lone suffering.

And Abraham prayed for his father´s forgiveness only because of a promise he had made to him.(1365) But when it became clear to him that he was an enemy to Allah, he dissociated himself from him: for Abraham was most tender-hearted, forbearing.(1366)